Bu hafta yazımda her hafta olduğu gibi, değerli Blog Takipçilerime & Misafirlerime Roma İmparatorluğu, Roma ve/veya İtalya hakkında ilginç bir konudan bahsetmek istiyorum. Geçen hafta başladığım ve dört hafta sürecek olan yazı dizimde, bu hafta sizler için ikinci bölümü ile Ravenna San Vitale Kilisesi…
İlginç bir mimari
Bazilika, merkezi yerleşim planına ve onu tipik bazilika tarzı kiliselerden açıkça ayıran yapısal bir şekle sahiptir.
Sekizgen planlı, biri altta biri üstte olmak üzere iki prizmatik tuğla gövde üzerinde durmaktadır. Merkezi kubbenin etrafında, iki katlı bir koridor (Ambulatuvar) ve üzerinde kadınlara ayrılmış bir bölüm (Matroneum) bulunmaktadır.
Doğuya doğru yönlendirilen çokgen apsis, iki dikdörtgen kutsal alanla çevrelenirken, karşı tarafta apsise ilginç bir açıyla yerleştirilen giriş revakının (Narteks) ucunda iki kule bulunmaktadır.
İç Dekorasyon
San Vitale Bazilikasına girer girmez, apsisin muazzam mozaik süslemeleri ve binanın büyüleyici büyük hacmi, yanı sıra XVII. yüzyıldan kalma fresklerle süslü merkezi tonoz gözümüze çarpar.
Tek bakışla mekanın her köşesini tek seferde kapsamak neredeysa imkansızdır. Pencerelerden süzülen ışık, mozaik süslemeler, mermer ve taş yüzeylerle insan üzerinde tuhaf etkiler yaratır. Zengin süslemeli sütunlar, sütunların üst kısımlarının işçilikleriyle daha da göz alıcı bir karakter kazanmaktadırlar.
Değerli mermerlerin üzerindeki kısım, şaşırtıcıdır. Aslında, bazilikaya İmparatorluk havası veren ve siyasi gücün ve dinin temsilcisi olan dikey muhteşem bir duvar mozaiği inanaları kendisine hayran bırakmaktadır.
San Vitale, çoğunlukla ve yanlış biçimde Küçük Ayasofya’ya benzetilir. Küçük Ayasofya gibi kubbe, örtülü merkezi planlıdır. Küçük Ayasofya’nın dış cephesi dörtgen, San Vitale ise çokgen. Kubbeler, mekan anlayışı tamamen farklıdır. Küçük Ayasofya’nın kubbesi geniş ve alçak, San Vitale’nin yüksek ve dar bir kubbesi var. Duvar örgüsüne bakınca geleneksel almaşık duvar örgüsüne rağmen San Vitale, İtalik gelenekle tuğladan yapılmıştır.
İç mekan da çok farklıdır. Mermer döşemeleri, stük süslemesi, kakmaları, mimari plastik süslemesiyle çok önemli bir yapıdır San Vitale. Renkli mermerler hem döşeme hem duvarlarda, kemer içlerinde bulunan süslemeleri çok değerlidir.
Eski ve Yeni Ahit’in bölümlerinden alınan karakterler ve dünyevi bir bağlamda görünüyorsa da, apsiste temsil edilen figürler, İmparatorlar Theodora ve Justinianus, başpiskopos Maximian gibi, hiyerarşik olarak altın bir arka plan üzerinde, neredeyse gerçek gibi görünürler. İnanlara Kilise’nin ve dolayısıyla Hristiyanlık aşkının metafizik enerjisini aktarırken, aynı zamanda Justinianus’un dini anlayışını ve dogmatik, politik gücünü de aktarıyor.
San Vitale’de mozaikleri, insanlığın İsa tarafından kurtuluşu ve İsa’nın iki doğasının da göstermesi ile ünlüdür. Bunlar hem tanrısal, hem insani doğası burada izleyenlere aktarılımaktadır. Kemerlerde daireler içinde havarilerin büstleri, ortada İsa, çapraz tonozda Arkanthus yaprak ve dallarının kapladığı yüzeyler ve ortasında dört meleğin taşıdığı madalyonun içinde mistik bir kuzu, apsisin en üst seviyesinde İsa çok etkileyicidir.
En üstte tanrısal doğasıyla kendini insanlık için feda etmiş olan mistik kuzu ile İsa, apsiste insanlaşmış ama genç İsa, çapraz aşağıda Eski Ahit peygamberlerinin sunumu, yine çapraz aşağıda imparatorların sunumu görülmektedir. Apsiste, genç İsa ve yanında iki melek, onların da yanında San Vitale, aynı zamanda Ravenna’nın martiri, koruyucusu ve kilise kıyafetinden de görülebileceği gibi piskopos Ecclesius.
Bu haftalık bu kadar olsun. Haftaya üçüncü bölüm.
Her pazar saat 09:05 te yeni bir yazı ve konu ile karşınızdayım…
